خواص شاهی

شاهی (تره تیزک) از خانواده چلیپاییان با نام علمی Lepidium sativum می باشد. شاهی گیاه بومی مدیترانه شرقی است.

 

این گیاه یک ساله و به ارتفاع 20 تا 30 سانتی متر است که در نواحی مختلف ایران نیز، پرورش می یابد.

 

شاهی به عنوان غذا و دارو مصرف می شود.

طبع سبزی شاهی

طبع سبزی شاهی گرم و خشک است. سبزی شاهی منبع خوبی از آهن، فولات، ویتامین A، فیبر، کلسیم، ویتامین C، ویتامین E و پروتئین است.

گیاه شناسی شاهی

شاهی که با نام تره تیک نیز معروف است، گیاهی یکساله و بومی مدیترانه شرقی میباشد.

این سبزی در همه مناطق ایران رویش داشته و در اوایل بهار در دسترس قرار میگیرد. ارتفاع این گیاه به 20 تا 30 سانتی متر میرسد و از همه قسمتهای آن استفاده دارویی به عمل می آید.

 

خواص شاهی

سبزی شاهی را خیلی راحت می توان کاشت و خیلی راحت و سریع آماده برداشت می شود.

 

این گیاه برای روش هیدروپونیک (رشد و نمو گیاه در آب) نیز مناسب است.

 

قسمت های قابل استفاده شاهی شامل ریشه ها، برگ ها و تخم شاهی می باشد.

 

ریشه شاهی نیز مزه تند و تلخی دارد. این ریشه برای درمان سیفیلیس و ناتوانی در ادارار کردن مفید است.

 

برگ های شاهی، محرک ، ادرارآور و ضد باکتری می باشند.

 

این برگ ها برای درمان بیماری اسکوربوت و بیماری های کبدی مفید می باشند.

 

ارزش غذایی شاهی

سبزی شاهی سرشار از انواع ویتامین ها نظیر ویتامین آ، ویتامین ث و ویتامین های ب1 و ب2 است.

همچنین دارای مقدار زیادی کاروتن میباشد. این سبزی پرخاصیت حاوی مقدار قابل ملاحظه ای عناصر غذایی نظیر کلسیم، آرسنیک، منگنز، مس، روی و گوگرد است.

کم خونی

شاهی حاوی ویتامین B6 است که به تولید هموگلوبین در خون کمک کرده و باعث افزایش اکسیژن رسانی به اندام های مختلف بدن می شود.

از آن جا که تولید ناکافی سلول های قرمز در بدن باعث بروز علائم کم خونی همچون خستگی، درد و غیره می شود، مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین B6 به کاهش این علائم و بهبود کم خونی کمک می کند.

سلامت چشم

مانند اغلب سبزیجات تازه شاهی نیز منبع غنی ویتامین A و آنتی اکسیدان هایی همچون کارتنوئید است که نقش مهمی در سلامت چشم، بهبود بینایی و درمان شب کوری ایفا می کنند.

کارتنوئیدهای بتاکاروتن، لوتئین و زاکسنتین از شبکیه و ماکولا لوتئا در برابر آسیب رادیکال های آزاد ناشی از نور خورشید محافظت کرده و از بروز آب مروارید، دژنراسیون ماکولا و سایر شرایط دژنراتیو چشم جلوگیری می کند.

 درمان ریزش مو

سبزی شاهی حاوی مقادیر بالایی پروتئین و آهن است که می توانند برای درمان ریزش مو مفید باشند.

ماسک شاهی و عسل

در یک کاسه بذر شاهی را بکوبید و مقداری عسل به آن اضافه کنید، این مخلوط را بر روی موها و پوست سر بمالید و بگذارید 30 دقیقه بماند سپس با آب گرم و شامپو خوب بشویید.

این روش را حداقل دو بار در هفته به کار ببرید تا نتیجه بگیرید.

تخم شاهی

تخم شاهی مزه ی تند و تلخی دارد. این ماده خاصیت چربی سوزی ، تصفیه کنندگی خون، شیرافزایی، قاعدگی آور، مقوی (نیروبخش) و ادرارآور دارد.

 

دارویی برای چشم درد است. تخم شاهی قوای جنسی را تقویت می کند.

 

تخم شاهی برای مرض جذام، بیماری های پوستی، اسهال خونی ، اسهال، سوء هاضمه، بیماری های چشمی، اسکوربوت، آسم و سرفه مفید است.

 

تخم شاهی خاصیت سقط کنندگی جنین دارد. در ضمن تخم شاهی خاصیت ملینی نیز دارد.

درمان کم خونی

شاهی علاوه بر ویتامین C حاوی مقدار قابل ملاحظه ای آهن و اسید فولیک نیز می باشد، از این رو برای اشخاص کم خون مفید است.

سرماخوردگی

مقادیر بالای ویتامین C موجود در سبزی شاهی باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و به درمان سرماخوردگی، آنفلونزا و درمان سرفه در کودکان کمک می کند.

دهان و دندان

شاهی حاوی گلوکوناستورتین است که به از بین رفتن ارگانیسم های مضر در بدن کمک کرده و از رشد و تکثیر باکتری های مضر برای سلامت دهان، دندان و لثه که باعث پوسیدگی دندان ها می شود جلوگیری می کند.

از سوی دیگر ویتامین های فراوان موجود در شاهی نیز از سلامت لثه و دندان ها محافظت می کنند.

خواص بذر شاهی چیست؟

به بذر یا تخم شاهی سپندان می گویند، بذر شاهی کوچک و قرمز رنگ می باشد. بذر شاهی غنی از اسید اسکوربیک، اسید آراشیدیک، اسید فولیک، اسید لینولئیک، بتا کاروتن و آهن می باشد.

 

برگ های شاهی را بیشتر به صورت خام برای تهیه انواع سالاد و سس سالاد، ساندویچ و همچنین ترکیب با سبزی خوردن استفاده می کنند. همچنین سبزی شاهی را می توان برای تهیه انواع سوپ ، ماکارونی، پاستا و لازانیا به کار برد.

شاهی گیاهی علفی و یک ساله است که می تواند تا 30 سانتی متر رشد کند.

سبزی شاهی در خاک مرطوب و زیر نور خورشید به خوبی رشد می کنند اما اگر نور کافی به سبزی شاهی نرسد ساقه ها بیش از حد رشد می کنند و سبزی کیفیت خوبی ندارد.

همچنین فراموش نکنید که سبزی شاهی برای رشد به آب زیادی نیاز دارد.

هضم و گوارش

شاهی برای کسانی که از یبوست رنج می برند مفید است و ترکیب بذر شاهی و عسل نیز به درمان اسهال و اسهال خونی کمک می کند.